Pieluszkowe zapalenie skóry to termin wywołujący obawy u świeżo upieczonych rodziców. Kojarzy się im z przykrą dolegliwością ich dziecka, którą trudno leczyć i jeszcze gorzej jej zapobiegać. Nieprawdą jest jednak, że każdy maluch musi dostać odparzenia pieluszkowego, a z odpowiednim leczeniem obejmującym m.in. właściwy krem (Sudocrem lub podobny) szybko można opanować sytuację. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o odparzeniach u niemowlaka.
Czym jest pieluszkowe zapalenie skóry?
Pieluszkowe zapalenie skóry jest dermatozą, stanem zapalnym występującym u niemowląt najczęściej na skutek długotrwałego pocierania skóry o pieluszkę. Dolegliwość ta dotyka zazwyczaj niemowląt w okresie między 7. a 12. miesiącem życia. Mechaniczne otarcia o pieluszkę wywołują stany zapalne na udach, pośladkach czy narządach płciowych. To jednak nie jedyne możliwe przyczyny wystąpienia tej dermatozy.
Przyczyny dermatozy
Najczęściej pieluszkowe zapalenie skóry wywołane jest mechanicznymi uszkodzeniami na wypukłościach pośladków, udach, narządów płciowych czy w pasie. Przyczynia się do ich powstawania nadmierna wilgoć w pieluszce, zwłaszcza gdy nie jest ona dostatecznie często zmieniania. Wilgoć oraz pocieranie pieluszką naruszają barierę ochronną skóry, czyli naskórek. Przez brak bariery ochronnej możliwe staje się przenikanie mikroorganizmów lub alergenów albo innych substancji podrażniających do głębiej położonych warstw skóry. Zatem nieodpowiednia higiena u dziecka to pierwszy z czynników zwiększających ryzyko wystąpienia odparzeń. Gdy zbyt rzadko dochodzi do zmiany pieluchy, to skóra ma zbyt długo kontakt z kałem lub moczem i to już o krok od pojawienia się stanu zapalnego. Zdarza się też jednak, że przedłużona antybiotykoterapia jest winna odparzeniom. Antybiotyki jako skutek uboczny powodują pojawienie się drożdżaków, które występują w kale i przy kontakcie ze skórą wywołują stan zapalny. Może też rozwinąć się zakażenie bakteryjne. Jeśli niemowlak cierpi na ostre biegunki to w rezultacie także może dość do wystąpienia odparzeń. Inną przyczyną pieluszkowego zapalenia skóry jest zasadowe pH moczu, które podrażnia skórę. W ubraniach, proszkach czy kremach mogą wystąpić alergeny uczulające danego niemowlaka i wtedy dochodzi często do wystąpienia stanu zapalnego na skórze.
Objawy odparzenia u niemowlaka
Odparzenia przyjmują obraz chorobowy wyprysków w formie grudek, nadżerek, pęcherzyków, złuszczonego naskórka, zaczerwienienia skóry czy plan rumieniowych. Czasem na powierzchni skóry ze stanem zapalnym pojawia się obrzęk, ale raczej już w stanach zaawansowanych choroby. Jeśli przyczyną zmian są drożdżaki to występują krostki i nadżerki oraz strupy w kolorze żółtym z pęcherzykami na powierzchni. Poza objawami skórnymi, zauważyć można też zmianę w zachowaniu niemowlaka – odczuwa ono dyskomfort, świąd i w związku z tym może być niespokojne czy płaczliwe.
Co robić, gdy zauważy się odparzenia?
Odparzenia pieluszkowe nie mogą być lekceważone, jak tylko pojawią się pierwsze zmiany skórne, natychmiast trzeba reagować. Szybko bowiem stan skóry może się pogorszyć – nawet w ciągu kilku godzin czy dni. Grudki zamienią się rumień, wystąpią pęcherzyki czy obrzęk. W pierwszych krokach po zauważeniu objawów należy poprawić higienę niemowlaka: częściej zmieniać pieluszki, zostawiać dziecko z odkrytą pupą by skóra mogła oddychać, przemywać skórę ud, pośladków i okolic intymnych wodą przegotowaną, ale bez użycia mydła, bo może ono nasilić pieczenie. Zanim nałoży się pieluszkę należy zaaplikować krem – np. Sudocrem dla niemowlaka. Poczytaj więcej o tym produkcie na: http://sudocrempolska.pl/, a przed użyciem zapoznaj się z ulotką dołączoną do produktu. Właściwy krem wytworzy ponownie barierę ochronną na naskórki dziecka, odżywi skórę i zapobiegnie jej dalszym zakażeniom. Złagodzi też występujące już objawy. Jeśli te działania nie pomogą, a do tego zauważy się wyjątkową niespokojność niemowlaka i zaobserwuje podwyższoną temperaturę, a na skórze wystąpią pęcherzyki, grudki i miodowożółte strupy, to pieluszkowe zapalenie skóry rozwinęło się już na dobre i należy udać się z niemowlakiem do lekarza.
Leczenie pieluszkowego zapalenia skóry
Pediatra po oględzinach skóry niemowlaka może już wydać diagnozę, ale też może zlecić dodatkowe badania na przykład pod kątem drożdżycy, jeśli ma takie podejrzenia lub na alergię kontaktową – poprzez testy płatkowe naskórka. Dzięki tym dodatkowym badaniom uda się ostatecznie ustalić przyczynę występowania pieluszkowego zapalenia skóry. Nie zawsze jednak jest to konieczne, bo czasem obraz chorobowy skóry wystarczy, by wiedzieć z czym ma się do czynienia i wdrożyć leczenie. Pediatra na pewno przedstawi szczegółowe zalecenia dotyczące pielęgnacji niemowlaka. Na skórę przepisze leki sterydowe działające przeciwzapalnie. Taki specyfiki działają przy różnych formach zapalenia skóry z ostrym przebiegiem, a także przy alergicznych zapaleniach skórnych. Sterydy mogą wywołać jednak skutki uboczne, dlatego czasem pediatra wybiera niesterydowe inhibitory. Jeśli dermatoza rozwinęła się już do ostrej postaci, a niemowlak odczuwa spory dyskomfort, lekarz może też zalecić stosowanie antybiotyków, leków przeciwhistaminowych czy przeciwzapalnych leków niesteroidowych albo leków uszczelniających naczynia. Leki o działaniu ogólnym, zwłaszcza antybiotyki, szczególnie wskazane są przy zakażeniu bakteryjnym.
Profilaktyka odparzeń u niemowlaka
Jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć i ta zasada sprawdza się także przy pieluszkowym zapaleniu skóry. Aby rodzice nie musieli borykać się z dolegliwościami niemowlaka wywołanymi pieluszkowym zapaleniem skóry, a ich maluszek był spokojny i zadowolony, to warto od jego pierwszych dni mocno skupić się na pielęgnacji skóry dziecka. Podstawową zasadą jest częste zmienianie pieluszek, nie tylko wtedy, gdy ma się podejrzenie, że pieluszka jest pełna. Zmiana po oddaniu kału jest absolutnie obowiązkowa i to jak najszybciej. Po każdej zmianie pieluszki, należy przemyć pupę i narządy intymne dziecka wacikiem nasączonym przegotowaną wodą. Jeśli pozwalają na to okoliczności, można pozwolić maluchowi chwilę pooddychać i zostawić go na macie bez pieluszki. Potem konieczne jest nałożenie kremu na odparzenie, cienką warstwą na pupę – na przykład Sudocrem dla dzieci. Istotne jest też, aby nie przegrzewać niemowlaka, zatem nie ubierać go za grubo latem ani też zimą. Strój właściwy do pogody jest bardzo ważny.
Po więcej porad dotyczących pielęgnacji skóry niemowlaka zajrzyj na: http://sudocrempolska.pl/poradnik-rodzica/, stronę producenta kremu Sudocrem dla niemowląt.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/skora/61801,pieluszkowe-zapalenie-skory
- http://mavipuro.pl/jourarch/PN2018017.pdf