Siatki centylowe to wykresy, które są opracowywane z wykorzystaniem ogólnopolskich danych statystycznych. Dzięki nim sprawdzisz, czy rozwój twojego dziecka przebiega prawidłowo w stosunku do innych maluchów. Sprawdź, jak czytać wykresy i jak mierzyć swoje dziecko.
Co przedstawiają siatki centylowe?
Wykresy prezentują centyle przypisane do wzrostu i wagi dzieci różnej płci i w różnym wieku. (Per)centyl wzrostu i wagi to statystyczna wartość, która określa, ile procent dzieci mierzy lub waży tyle samo bądź mniej niż twoja pociecha. Jeśli z wykresu wynika, że waga twojego dziecka jest równa 75. centylowi, oznacza to, że na losowe 100 dzieci (w tym samym wieku i tej samej płci) średnio 75 z nich waży tyle samo albo jest od niego lżejsze.
Średni wzrost i średnia waga to te na poziomie 50. centyla – oznacza to, że ma je połowa dzieci w danym wieku. Dolną granicą normy jest 3. centyl (oznacza to, że dziecko rośnie zdecydowanie wolniej od innych) a górną – 97. centyl (wtedy dziecko rozwija się nadzwyczajnie szybko).
Dzięki siatkom centylowym rodzice wiedzę czy ich dziecko rozwija się prawidłowo.
Czytanie siatek centylowych
W sieci dostępne są specjalne kalkulatory obliczające siatki centylowe. Wystarczy podać płeć, wiek, wzrost i wagę dziecka, a pojawi się wykres z oznaczonym centylem. Przykładowo: centyl 60. oznacza, że twoja pociecha jest cięższa od 60% i lżejsza od 40% dzieci w tym samym wieku. Jeśli będziesz regularnie wprowadzać pomiary dziecka, uzyskasz wgląd w krzywą rozwoju. Krzywa biegnąca w tym samym lub dwóch sąsiednich przedziałach centylowych oznacza, że rozwój dziecka przebiega harmonijnie.
Na siatce centylowej widnieje zwykle 7 oznaczonych wartości: centyl 3., 10., 25., 50., 75., 90. i 97. Wyniki poniżej 3. i powyżej 97. centyla uznaje się za alarmujące; wymagają one często interwencji lekarza. Poniżej 10. oraz powyżej 90. centyle warto dla bezpieczeństwa skonsultować się ze specjalistą. Kontrola medyczna jest także zalecana, kiedy wartości pozostają w normie, ale między wzrostem a wagą zachodzi duża rozbieżność.
Jak ważyć i mierzyć dziecko?
W celu sprawdzenia wagi warto skorzystać ze specjalnej wagi dla niemowląt. Do ważenia należy dziecko rozebrać (zaleca się zdjęcie pieluszki) – pomiar powinien być krótki i wykonany w ciepłym pomieszczeniu. Co do długości niemowlęcia, można ją mierzyć partiami, np. od głowy do bioder, a później do kolan i stóp. Starsze dzieci zwykle ustawia się przy framudze (wyprostowane, patrzące wprost, ze złączonymi kolanami i stopami oraz rękoma opuszczonymi wzdłuż tułowia). Dla oceny tempa rozwoju dziecka zaleca się porównanie dwóch pomiarów pobranych tą samą miarką w odstępie pół roku.