Nasze dzieci, podobnie jak my, przeżywają różne stany emocjonalne na różnych etapach życia. Co innego bowiem oznacza płacz u noworodka, a co innego u kilkuletniego dziecka. To samo dotyczy radości, euforii, strachu czy poczucia niezrozumienia. Dziecko na podstawie relacji z rodzicami i bliskimi a także interakcjami np. z dziećmi w przedszkolu, uczy się rozmawiać i wyrażać swoje emocje a także radzić sobie z nimi na bieżąco. O tym jak rozumieć dziecięce emocje i umiejętnie zarządzać nimi, prezentujemy w poniższym materiale. Zapraszamy do lektury poniższego materiału.
Jak przebiega rozwój emocjonalny dziecka?
Dziecięce emocje to bardzo złożony świat. Każde dziecko rozwija się inaczej i w zależności od wieku i indywidualnych predyspozycji, ich umiejętność rozumienia i nazywania swoich emocji są na różnym poziomie. Naukowcy jednak wyróżniają 3 podstawowe etapy rozwoju emocjonalnego u dzieci. Pierwszy etap to okres do 5 roku życia, gdy dziecko uczy się różnych aspektów emocji, a także bodźców które je powodują. Na tym etapie dziecko jest w stanie zrozumieć prosty związek przyczynowo-skutkowy. Drugi etap to okres około 7 roku życia, gdy pojawia się rozumienie pragnień a także pierwsze przekonania. Na tym etapie dziecko potrafi rozróżnić emocje, które przeżywa, od tych które chce okazać. Potrafi też ustosunkować się do różnych sytuacji, w których emocje grają pierwsze skrzypce. Trzeci etap to okres pomiędzy 9 a 11 rokiem życia. To dopiero tutaj dziecko zaczyna rozumieć jak można pracować z emocjami. To również bardzo istotny okres dla rodziców, którzy powinni pilnować by dzieci właściwie regulowały swoje emocje i np. nie zajadały stresu bądź nauczyły się radzić sobie ze złością.
Okazywania uczuć nie trzeba się wstydzić
Z dziećmi na różnych etapach ich rozwoju należy rozmawiać w różny sposób, każdorazowo dostosowany do wieku. Nauka emocji opiera się każdorazowo na obserwacji środowiska przez dziecko. Warto więc postawić na otwartą rozmowę, bez wstydu mówienia o emocjach.
Dziecko należy wzmacniać w jego przekonaniach, poczuciu własnej wartości, a także dodawać mu otuchy w trudnych dla niego chwilach. Rolą rodzica jest nauczenie swojej pociechy, że okazywania uczuć nie należy się wstydzić. Miłość, przyjaźń, przywiązanie to piękne emocje, których dzielenie z innymi osobami powinno sprawiać prawdziwą radość. Również, gdy jesteśmy smutni warto stworzyć sobie przestrzeń i dać zgodę na to by mówić o tym co dla nas trudne. O ile małe dziecko nie zakomunikuje nam tego co czuje i czego oczekuje o tyle starsze będzie w stanie powiedzieć nam na przykład, dlaczego płacze.
Warto także by dziecko miało świadomość, że emocje są chwilowe i bywają zmienne. Ich kumulacja jednak prowadzi do nagromadzenia stresu, co nie jest korzystne dla naszego zdrowia i dla zdrowia naszego dziecka. Warto więc pozwalać sobie na uzewnętrznianie się z emocjami, tak by móc je właściwie przeżywać, a także o nich rozmawiać, gdy są dla nas nowe.
Istotne jest także to by dziecko czuło w podejściu rodzica uwagę, ciepło, zrozumienie i miłość. To od rodziców dzieci uczą się wyrażania emocji, warto więc dać im właściwy przykład i wytłumaczyć, że nie ma podziału na dobrej i złe emocje, są tylko takie które łatwiej i trudniej przeżywać.
Dziecku warto też wytłumaczyć, że może odczuwać różne emocje w tej samej chwil, które mogą być ze sobą sprzeczne. Dobrym przykładem jest adaptacja w przedszkolu, gdy z jednej strony dziecko czuje ekscytację, ponieważ poznaje nowe dzieci, z drugiej strony boi się, że sobie z czymś nie poradzi. Inne dziecko z kolei będzie bało się nowych osób, ale bardzo będzie cieszyło się na przykład na możliwości zabawy zabawkami których nie ma w domu. Każde dziecko jest inne i każde na swój sposób przeżywa emocje. Warto więc by rodzice byli otwarci na to by razem z dzieckiem przejść tę podróż.
Więcej o emocjach i o ich przemijalności przeczytasz na: https://www.vitapku.pl/psychologia/co-oznacza-placz-dziecka-jak-reagowac-i-wspierac-malucha
Wspólne przeżywanie emocji z dzieckiem
Istnieje kilka sposobów na to, by przeżywać emocje razem z dzieckiem. Oczywiście podstawowym sposobem do tego jest rozmowa z dzieckiem pozwalająca nam zrozumieć co ono czuje w danej chwili i gotowość ze strony rodzica do tego by wczuć się w sytuację dziecka i zrozumieć jego punkt widzenia. O emocjach możemy nie tylko rozmawiać, ale możemy uczyć się i kształtować pewne postawy w formie zabawy. Zabawa bowiem pozwala regulować emocje, gdyż stwarza nam przestrzeń do reżyserowania różnych sytuacji, w których pojawiają się różne emocje, a my jesteśmy w stanie nauczyć się z dzieckiem reagowania na nie.
W przypadku emocji możemy również mówić o sytuacji zarażania emocjami. To udowodnione naukowo zjawisko. Gdy widzimy, że ktoś się śmieje, od razu sami się uśmiechamy. Gdy widzimy, że ktoś jest smutny, czujemy melancholię, smutek, staramy się pomóc.
By przeżywać emocje z naszym dzieckiem warto też wykazać się zrozumieniem. Pokazać mu, że wiemy co czuje. Chodzi o pewne dostrojenie się do emocji naszego dziecka i stanięcie z nim ramię w ramię w tej niełatwej sytuacji jaką jest nauka emocji.
*Wpis powstał w ramach współpracy z vitapku.pl
